Veerkracht in je Team. Dat kun je samen leren!

16/09/2020
Posted by: Ursula Lengersdorf
Categorie: ACT-Training, Veerkracht

Inleiding

Veerkracht in je Team. Dat kunnen je samen leren!

Heb je je ooit afgevraagd wat een team succesvol maakt op het werk? De kans is groot, dat je dat koppelt aan een inspirerende manager, een toevallige klik met een paar collega’s of een goede werksfeer.

Toch wordt werk tegenwoordig meer gekenmerkt door snelle veranderingen, bezuinigingen op personeel, deadlines, rivaliteit en onzekerheid, en is een succesvol team eerder gebaseerd op het vermogen van het team en zijn individuele leden om te gaan en zelfs te excelleren bij meer stress.

Wat is veerkracht ?

In grote lijnen is veerkracht het vermogen om ‘terug te veren’ bij het tegenkomen van de uitdagingen die een onvermijdelijk onderdeel van het leven zijn. De werkplek presenteert een ander scala van stressoren aan werknemers. Wat is veerkracht op de werkplek? Waarom is het eigenlijk belangrijk? Kunnen mensen toch nog veerkrachtiger worden?

Het spannende van veerkracht is dat het een vaardigheid is. Zoals elke vaardigheid, kan veerkracht worden geleerd. In dit artikel wordt veerkracht samen met je team beschreven en worden nuttige tips gegeven over hoe jij en je team weerbaarder kunnen worden op je werk.

We geven je vier voorbeelden van het opbouwen van veerkracht in je team en je krijgt een praktische oefening om je te helpen effectief om te gaan met moeilijke omstandigheden. Deze oefeningen kun je ook delen met je team en je klanten om samen veerkrachtiger met veranderende omstandigheden om te gaan.

Dit artikel is onderdeel van een serie van 3 artikelen over veerkracht op het werk:

Dit artikel gaat over veerkracht in je team en gaat over :

Wat maakt iemand veerkrachtig in werk ?
4 voorbeelden hoe je je team veerkrachtiger kan maken
Waarom is veerkracht zo belangrijk ?
Een praktische oefening om je veerkracht te vergroten.

In deel 1 is het onderwerp Veerkracht in je werk. Dat kun je leren, besproken en in deel 3 Veerkracht bij ontslag. Ieder artikel is los van de serie te lezen.

Wat maakt iemand veerkrachtig in het werk ?

Om te begrijpen wat veerkracht op je werk is, is het misschien wel het makkelijkste om om je heen te kijken naar wat veerkrachtige werknemers doen als ze geconfronteerd worden met tegenvallers op hun werk wat onderscheid hen van de rest. Wat doen deze medewerkers anders?

Veerkrachtige werknemers

Veerkrachtige medewerkers bouwen sterke verbindingen en relaties op met anderen (Davis Laak, 2014). Hun communicatie is effectief. Ze luisteren actief en reageren op de emoties van hun collega’s.

In positieve relaties op de werkplek zal een veerkrachtige werknemer doen wat hij kan om een andere persoon te helpen succes te behalen op de werkplek. De veerkrachtige werknemer is een teamspeler die streeft naar een win-winsituatie met zijn collega’s.

Sociale ondersteuning speelt een belangrijke rol in de veerkracht op de werkplek (Jackson, Firtko, & Edenborough, 2007). Het is nuttig om zowel persoonlijke als professionele netwerken te ontwikkelen, die een bron van begeleiding en ondersteuning kunnen zijn in tijden van stress of gewoon om een warm contact te bieden.

Veerkrachtige werknemers hebben ook contact met collega’s buiten hun eigen directe werkomgeving. Dit geeft een ruimere blik op het eigen werk en de mogelijkheid indien er problemen ontstaan terug te vallen op deze collega’s waardoor de werknemer minder kwetsbaar is.

Veerkrachtige medewerkers koesteren de werknetwerken die ze hebben ontwikkeld en bouwen consequent vertrouwen op met anderen. Een verrassende uitkomst uit Amerikaans onderzoek naar veerkracht op de werkplek is dat veerkrachtige medewerkers de werkomgeving niet al te serieus nemen. Ze introduceren een element van ‘spel’ in hun werk, wat positieve emoties bij henzelf en hun omgeving bevorderd.

Moderne werkplekken worden zeker gekenmerkt door stress. Technologie en toegang tot het internet betekenen dat werk voor velen een constante aanwezigheid is. Veerkrachtige werknemers zorgen goed voor zichzelf, en nemen even time-out na een stressvol incident. Ze stappen er even uit om bij te komen voordat ze zich weer in de strijd mengen. Deze zelfzorg, hoe klein en onbeduidend het misschien ook lijkt helpt veerkrachtige mensen om en burn-out te voorkomen.

Een ander kenmerk van een veerkrachtige werknemer is dat het individu trouw is aan zijn ‘echte’ zelf (Davis Laak, 2014). Ze zijn authentiek en gedragen zich op een manier die in overeenstemming is met hun waarden en overtuigingen.

Wil je meer lezen over Acceptance and Commitment Training – Waarden klik dan hier

4 voorbeelden van het opbouwen van veerkrachtige teams

Er zijn veel manieren om veerkracht te ontwikkelen in werkteams. Veerkrachtige teams zijn in staat om moeilijkheden te weerstaan en te overwinnen terwijl ze de prestaties en verbinding van het team versterken. Hieronder worden enkele manieren beschreven om veerkrachtige teams op te bouwen, beschreven door Alliger en collega’s (2015), die voor elk type team kunnen worden toegepast:

1. Checklists en handleidingen.

Op het werk kun je veel verschillende uitdagingen en stressoren verwachten. We beginnen een beetje basic maar toch erg logisch want voor veerkracht heb je inzicht en controle nodig. Dus om veerkracht te ontwikkelen bij teamleden, zijn checklists en handleidingen een prima manier om te beginnen.

Een bron van informatie voor medewerkers, bij wie ze terecht kunnen bij problemen en richtlijnen voor escalatie. En de belangrijkste vragen waarmee rekening gehouden kan worden in moeilijke situaties. Organisaties die vanuit hun hoofddoel met crisis te maken hebben (politie, brandweer enz,) hebben deze richtlijnen vanzelfsprekend. Vertaal dit eens naar andere werkomgevingen waar het minder voor de hand ligt en je zult zien dat het effectief is.

Een goed idee is ook om ‘standaard werkprocedures’ voor de werkplek vast te leggen. Naast het verstrekken van waardevolle informatie voor nieuw personeel, betekent het opschrijven en toegankelijk maken van deze procedures dat het team zijn basis werktaken zo efficiënt mogelijk kan onderhouden. Als er zich dan een onverwachte uitdaging verdoet dan kan de energie daarheen in plaats van naar onzekerheid over de basis.

Niemand kan alles. Elk team hoe geweldig ook moet zich soms laten bijstaan door deskundigen. Wees hier vooraf transparant over. Wie is beschikbaar voor welke expertise, welk budget is beschikbaar en wie besluit over de inzet op welk moment. Als deze informatie vooraf bekend is kan alle energie naar de nieuwe uitdaging zelf en niet naar het proces daaraan voorafgaand en de onvermijdelijke discussies die het dan oplevert.

2. Opleiding

Veerkracht is een vaardigheid en kun je trainen. Om de veerkracht van je team te ontwikkelen, is het de moeite waard om dit samen te doen. Het voordeel van de training voor een team is dat het alle individuele leden helpt hun eigen weerbaarheid te vergroten maar 1 + 1 is hier 3 of meer. Want het effect van het samen doen als team is groter dan de individuele leden afzonderlijk. Samen doen is krachtiger dan de som der delen.

Een teamtraining veerkracht moet het echte werk zo dicht mogelijk benaderen en in tegenstelling tot de meeste trainingen die juist ver van de werkplek worden gegeven is hier het motto, op de werkvloer. De trainer staat in het midden van het werkveld in de real life situaties en gaat aan de slag met de teamleden, de situaties en het gedrag dat volgt. Analyse, bewustwording en oefenen en feedback zijn de onderwerpen van zo’n training.

3. Debriefing Sessie

Na elke uitdaging of stressvolle gebeurtenis is het waardevol voor je team om samen te debriefen. In een debriefing sessie reflecteer je samen over de gebeurtenis en moedig je de afzonderlijke leden aan hun ervaringen te delen. Dit maakt het makkelijker voor teamleden om elkaar te steunen bij het verwerken van de stress en een volgende uitdaging weer beter samen op te pakken.

Naast het feit dat het een nuttig proces is om met elkaar een stressvolle gebeurtenis na te bespreken is dit ook een goed idee als er sprake is van een periode waarin er maar weinig uitdagingen zijn. Om te voorkomen dat er door weinig uitdaging ook minder verbinding is en men elkaar kwijt raakt is een regelmatige debriefing een mooi middel om elkaar te enthousiasmeren en de schouders onder een mindere periode te zetten.

4. Werkcultuur

Ten slotte is de cultuur van een team een sleutel tot het bevorderen van veerkracht. Dit vormt de basis voor “team weerbaarheid”. Het is de verantwoordelijkheid van een teamleider, of manager, om de juiste sfeer te creëren voor zijn/haar team. Ze kunnen de ontwikkeling van een positieve werkcultuur vergemakkelijken door zelf consequent gedrag positief gedrag te tonen en dit ook bij te team te versterken.

Een cultuur van veerkracht omvat teamleden die worden aangemoedigd om:

Spreek je uit en stel vragen
Deel openlijk slecht nieuws en meld vroegtijdige waarschuwingssignalen van mogelijke problemen
Kalmte handhaven tijdens ‘noodsituaties’ en tijden van verhoogde stress
In het geval van verdere ondersteuning, expertise zoeken in plaats van alleen maar te vertrouwen op de rang of anciënniteit van een andere werknemer
Houd een oogje op je collega’s, en er zijn om ondersteuning te bieden gedurende de hele uitdaging – voor (om de impact van de stressor te minimaliseren), tijdens (om de verhoogde stress te beheren) en na de stressor (om te ‘herstellen’ zodra de stress voorbij is)
In staat zijn om uit te drukken wanneer er behoefte is op de werkplek om over te schakelen van en naar ‘nood’-werkwijzen.
Tot slot, zodra de uitdaging voorbij is om elkaar te bedanken voor hun hulp

Deze 4 strategieën zullen stap voor stap de veerkracht van jouw team versterken.

Waarom is veerkracht zo belangrijk?

Veerkracht is een kritische levensvaardigheid die haar wortels heeft in de evolutie. Veerkracht is onze sleutel om te overleven. Het is het vermogen om te gaan met stress en onverwachte uitdagingen. Om jezelf te verbeteren en je de kans te geven je aan te passen aan nieuwe omstandigheden. Hoe zit het met de werkplek? Waarom is veerkracht zo belangrijk in de werkomgeving?

Burn-out is een groot probleem op de werkvloer, zowel productief als economisch. Burn-out gaat gepaard met hoge verzuimcijfers en verminderde productiviteit – om nog maar te zwijgen van de negatieve gevolgen die het heeft voor werknemers. Psychologisch veerkrachtige medewerkers zijn beter in staat om met stress om te gaan en hebben minder kans op een burn-out.

Veerkracht is geassocieerd met verschillende positieve eigenschappen, waaronder optimisme, daadkracht, nieuwsgierigheid, energie en openheid om te ervaren (Tugade & Fredrickson, 2004). Deze positieve emotionele eigenschappen zijn van enorme waarde voor de werkplek.

Iemand die een positieve benadering ten opzichte van veranderingen heeft komt sneller in actie, staat open voor mogelijkheden en zoekt creatieve oplossingen voor een probleem. Dat is handig voor werkgevers maar vooral voor de werknemer zelf. Want diezelfde positieve houding zorgt voor een betere copingstrategie bij stress en een kleinere kans op burn-out en verzuim.

Positieve emoties zijn een belangrijke ‘buffer’ tegen stress op de werkplek (Tugade & Fredrickson, 2004). Maar veerkracht is niet alleen belangrijke vaardigheid om de psychosociale impact van burn-out tegen te gaan en een buffer te bieden tegen tegen stress op de werkplek. Veerkracht is ook betrokken bij het lichamelijk welzijn. Tugade en Fredrickson (2004) vonden dat “de psychologische mentaliteit die betrokken is bij veerkracht ook wordt weerspiegeld in het lichaam “.

Natuurlijk, als je beter in je vel zit, presteer je ook beter op je werk! Het is een win-win situatie. Kortom het belang van het ontwikkelen van je veerkracht op je werk is ook groot voor je werkgever. Vraag een veerkracht training aan bij je werkgever. Dat is positief voor jullie beiden.

We besluiten met een oefening om je verkracht te vergoten. In het 3^de artikel in de serie Veerkracht gaat het over het ontwikkelen van veerkracht bij ontslag.

Een praktische oefening om je veerkracht te vergroten. Waarden gebruiken om veerkracht op te bouwen.

“He who has a why to live can bear almost any how” – Friedrich Nietzsche

Waarden

Waarden gaan over alles wat je belangrijk vind in het leven. In plaats van waarden kun je ook spreken van persoonlijke behoeften. Mensen die hun leven inrichten naar hun waarden, voorzien in hun behoeften en vinden voldoening in het leven. Waarden geven je een reden om door te gaan ook als het tegenzit. Of juist als het tegenzit. Leven naar je waarden vergroot je veerkracht.

Het doel van deze oefening is om jou te motiveren om actief om te gaan met uitdagingen en je te helpen in contact te komen me jouw persoonlijke waarden. Simpel gezegd, deze oefening gaat over het managen van stress door te weten wat je belangrijk vind.

Schrijf 3 belangrijke waarden voor jezelf op (als je dit lastig vindt lees dan onze blog over waarden)
Schrijf vervolgens een belangrijke stressor op van dit moment (het probleem is …) en geef met een cijfer aan hoe groot het probleem voor jou is.
Beschrijf het probleem nu opnieuw vanuit het perspectief van je waarden
Welke oplossingen kun je bedenken gezien vanuit jouw waarden
Wat betekent het om je probleem te benaderen vanuit jouw waarden? En wat voor cijfer geef je nu aan hoe groot het probleem voor jou is.

Deze oefening zal je helpen het probleem op waarde te schatten en maakt je veerkrachtiger ten opzichte van het probleem!

Veerkracht is een belangrijke vaardigheid om je te helpen om te gaan met de moeilijke momenten in je leven en je werk. Om te gaan met stress en een positieve benadering bij verandering te kiezen. Veerkracht is een onderdeel van onze ACT training (Acceptance and Commitment). Dit artikel ging over veerkracht in je team en dat je veerkracht samen kunt leren.

Deel 1 ging over veerkracht in het werk als individu. In deel 3 wordt het onderwerp veerkracht bij ontslag besproken. Ieder artikel is los van de serie te lezen.

Veel succes met het oefenen van de ACT vaardigheden en als je even vastloopt of hulp nodig hebt of je wilt een ACT Training volgen ben je van harte welkom, bel ons op : 085 – 7607447 of maak een afspraak via ons contact formulier, we nemen dan zo snel als mogelijk contact met je op.

Wil jij ook een ACT Training volgen, maak dan een (vrijblijvende) afspraak?

Ik wil een afspraak maken